Organizator: Cricoteka
Odtworzenie Manifestacji romantycznej Jerzego Beresia towarzyszy odbywającej się w Cricotece największej od 20 lat wystawie tego artysty, która prezentuje kilkadziesiąt rzeźbiarskich obiektów artysty oraz jego działania performatywne. Wydarzenie, zaplanowane na 17 listopada 2024 r., będzie szóstym odtworzeniem tej akcji.
Zgodnie ze scenariuszem, stworzonym przez Jerzego Beresia, akcja odbywa się na Rynku Głównym w Krakowie. Jej przebieg obejmuje przemarsz grupy uczestników (około 30-40 osób) i przejazd Wózka romantycznego z Bunkra Sztuki na płytę Rynku, wraz z obejściem Sukiennic i pięcioma przystankami na tej trasie. Podczas marszu zakreślane zostają okręgi, malowane napisy i rozpalane symboliczne ogniska – Nadziei, Wolności, Godności, Miłości i Prawdy. Manifestacja romantyczna jest pamiątką wielkiego zrywu nie tyle „Solidarności”, ale przede wszystkim autentycznej, pisanej z małej litery – solidarności jako kategorii społecznej, przypomnieniem fundamentalnych i wiecznych wartości.
Manifestacja romantyczna Jerzego Beresia to kluczowa akcja w jego twórczości oraz jedno z najbardziej rozpoznawalnych działań polskiej sztuki lat 80 XX wieku. Pierwszy projekt performansu powstał w 1975 roku, kiedy artysta stworzył rzeźbę Wózek romantyczny. Performans miał stanowić dialog z polskim romantyzmem, oparty na tragicznej ironii kultury klęski.
Od momentu powstania koncepcji artysta podejmował próby realizacji przedsięwzięcia – początkowo w Krakowie, dla którego je zaprojektowano, później także we Wrocławiu i Zielonej Górze. Władze miast konsekwentnie odrzucały jego starania, obawiając się silnej politycznej wymowy projektu. Dopiero międzynarodowy festiwal sztuki IX Spotkania Krakowskie stworzył okazję do jego realizacji.
Pierwsze wykonanie performansu miało miejsce 18 listopada 1981 roku. W kolejnych latach – 2000, 2006 i 2011 – artysta zrealizował jego autorskie, rocznicowe odtworzenia. Pragnieniem Jerzego Beresia było przekształcenie tej symbolicznej akcji w cykliczne wydarzenie, na stałe wpisane w kalendarz artystyczny Krakowa. Pierwsze próby realizacji tego założenia podjął Wydział Intermediów ASP oraz ówczesny dziekan, prof. Artur Tajber, którzy w 2014 roku, już po śmierci artysty, zrekonstruowali Manifestację według pozostawionego przez niego scenariusza.
Mając wszystkie konieczne zezwolenia do odtworzenia tej akcji, planujemy przeprowadzenie „Manifestacji Romantycznej” w niedzielę 17 listopada 2024 roku na Rynku Głównym w Krakowie jako wspólne działanie Cricoteki, Rodziny Jerzego Beresia, Fundacji Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia oraz Wydziału Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Zapraszamy na to wydarzenie, które rozpocznie się o godz. 16.00 przejazdem Wózka romantycznego spod Bunkra Sztuki na płytę Rynku Głównego.
Odtworzenie „Manifestacji Romantycznej” w niedzielę 17 listopada 2024 roku na Rynku Głównym w Krakowie to wspólne działanie Cricoteki, Rodziny Jerzego Beresia, Fundacji Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia oraz Wydziału Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Współpraca: Bunkier Sztuki.
Fotografia u góry: Manifestacja romantyczna, 18 XI 1981, Rynek Gł w Krakowie, fot. z archiwum rodziny