Z okazji Roku Melchiora Wańkowicza, ustalonego w 50. rocznicę śmierci pisarza, 80. rocznicę bitwy o Monte Cassino (którą opisał w 3-tomowym reportażu), a także 80. rocznicę śmierci jego córki Krystyny, poległej w Powstaniu Warszawskim, Muzeum Literatury zaprasza na wystawę Melchior Wańkowicz. Fotoreporter, prezentującą nieznaną część dorobku reportera literackiego.
Wystawa, eksponowana w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza przy Rynku Starego Miasta 20 w Warszawie, jest nie tylko formą uczczenia jej bohatera z okazji literackiego patronatu nad rokiem 2024. Pragniemy zaprezentować szerszemu gronu odbiorców praktycznie nieznaną część dorobku pisarza – fotografie, zachowane w rodzinnych albumach, przekazanych Muzeum Literatury w październiku 1974 roku.
Prezentowane na wystawie zdjęcia niekiedy rzeczywiście ilustrowały reportaże. W większości jest to jednak zbiór niepublikowany, mimo że dokumentuje wydarzenia oraz miejsca i postacie ważne z perspektywy historycznej, korespondując z biografią, twórczością i zainteresowaniami literackimi autora Ziela na kraterze.
Fotografie odkrywają przed czytelnikami wizualną wrażliwość Wańkowicza. Jednocześnie są dowodem spostrzegawczości i wnikliwości, którymi odznaczał się jako literat. Jego prace proponujemy traktować jednak nie tylko jako biograficzną ciekawostkę czy dzieło artystyczne. Pośród zbiorów Muzeum wyróżniamy i przedstawiamy trzy albumy, z których każdy dokumentuje nieco inną rzeczywistość i stanowi zamknięte, osobne dzieło.
Eksponowane zdjęcia stanowią niezwykle cenne źródło historyczne. Umożliwiają cofnięcie się w czasie i zrozumienie socjologicznego oraz etnograficznego tła lat 1937–1938 w województwach wileńskim i nowogródzkim II Rzeczypospolitej, jesieni roku 1956 PRL-owskiej Polski, a także końca epoki Eisenhowera i początków ery rock and rolla w Stanach Zjednoczonych.
Kuratorzy wystawy: Anna Grochowiak, dr Łukasz Garbal
Fotografia u góry: Kowboje, fot. M. Wańkowicz, Calico (?), Kalifornia 1957, zbiory Muzeum Literatury.
Melchior Wańkowicz, Londyn 1948 r., zbiory Muzeum Literatury
Kosiarze, fot. M. Wańkowicz, pogranicze północno-wschodnie II RP, 1936–1938, zbiory Muzeum Literatury.
Pałac Kultury i Nauki i rudera, fot. M. Wańkowicz, Warszawa, jesień 1956, zbiory Muzeum Literatury