„Dwa światła” to podróż w świat wizualnych sensacji. Abstrakcyjne prace Sławomira Elsnera i Juliana Stańczaka, po raz pierwszy pokazywane razem, przyciągają spektakularną powierzchownością, która jest jednak wynikiem złożonego i czasochłonnego procesu malowania. Łączy je również przekonanie o ponadczasowej uniwersalności języka abstrakcji, który niezmiennie kusi obietnicą „czystej”, wzrokowej przyjemności i kosmiczno-futurystyczną aurą. Te iluzyjne, uwodzące obrazy są zarazem rodzajem kurtyny, za którą kryją się złożone losy życiowe obu artystów – doświadczenie emigracji i podwójnej tożsamości
W obrazach Juliana Stańczaka z wczesnych lat 1970. dominują dynamiczne, geometryczne wzory i intensywne kolory, które tworzą iluzje ruchu i głębi. Artysta konstruował obrazy z układów precyzyjnych linii i kontrastujących barw, aby manipulować percepcją widza, wywołując wrażenie migotania i pulsowania powierzchni. Jego prace z tego okresu są charakterystyczne dla op-artu, koncentrują się na badaniu wizualnych efektów optycznych. Stańczaka interesowali eksplorowanie granic ludzkiego postrzegania. inspirując się osobistymi doświadczeniami, ale też teoriami percepcji, tworzył dzieła, które zmuszały widza do aktywnego zaangażowania się w ich odbiór.
Abstrakcyjne akwarele Sławomira Elsnera stanowią interesujący kontrast do jego realistycznych prac. Artysta bada możliwości koloru i formy, tworząc kompozycje, które są zarówno subtelne, jak i pełne energii. Jego akwarele cechują się delikatnymi, warstwowanymi płaszczyznami kolorów, które przenikają się nawzajem, tworząc złożone i harmonijne układy.
W swoich abstrakcyjnych pracach Elsner wykazuje charakterystyczną dla siebie precyzję i dbałość o szczegół, ale pozwala sobie na większą swobodę i eksperymentowanie z techniką akwareli. Jego podejście do abstrakcji jest bardziej intuicyjne i emocjonalne, dzięki czemu powstają prace silnie oddziałujące na wyobraźnię widza. Czytelne pozostają przy tym aluzje do historii sztuki, klasycznej abstrakcji lat 1950., a w szczególności amerykańskiego color field painting.
JULIAN STAŃCZAK (1928-2017)
W wieku 12 lat wraz z rodziną został wywieziony przez NKWD na Syberię. Przez Afrykę trafił w 1950 roku do Stanów Zjednoczonych, gdzie ukończył studia artystyczne i rozwinął karierę jako jedna z najważniejszych postaci amerykańskiego op-artu. Przymusowa praca i choroba podczas zesłania na Syberię spowodowały utratę władzy w prawej ręce. W rezultacie przez resztę życia Stańczak malował jedną, lewą ręką.
SŁAWOMIR ELSNER (ur. 1976)
Pochodzi ze Śląska, studiował w Kassel, mieszka i pracuje w Berlinie. Jego pierwsza, fotograficzna, wystawa w galerii Raster odbyła się w 2001 roku. W ciągu ostatnich 20 lat Elsner wyspecjalizował się w rysunku i akwareli. Tworzy pracochłonne i pełne wirtuozerii kompozycje będące trawestacjami ikonicznych dzieł malarstwa nowożytnego. Równolegle eksperymentuje z abstrakcją, włączając w proces twórczy również element przypadku.\
Fotografia u góry: Sławomir Elsner, z cyklu Just Watercolors, 2022
Julian Stańczak, _Duality, 1971, © Estate of Julian Stanczak; Courtesy of the Estate of Julian Stanczak and Mitchell-Innes & Nash, New York